Inhoudsopgave

Ter inleiding: Laat ons den beer gaan jagen!
Rituelen: volksgerichten of charivari's

Een gewest in wording
Van hertogdom naar generaliteitsland / Buitenlandse heerlijkheden / Van Bataafsch Braband naar Noord-Brabant / Van bisdom naar vicariaat / Van schuurkerk naar herstel der hiërarchie / Reformatie der Meierij / Kerkeraad en classis

1   Het 'Brabants eigene' in historisch perspectief
Leer ze mij kennen... / Een boer is maar een beest / Gezwalk over het tuinpad / Geen melkkoetjes van doctoren / Ons volk is een blij volk / Zwarte folklore / Zich wild schrikken / Waardeloos maar betekenisvol / Decodering van een geheimtaal

2   Spinningen en labbayen: de houseparties van het oude Brabant
Katje, waarvan koomde gij? / Een pastoraal van de angst / Herkomst van de term labbayen / Dartele en onbeschaamde samenkomsten / Heintje Pek / De wijze en de dwaze maagden / Het bederf der zeden / Ontseksualiseerde koffievisites / Roomser dan de paus

3   De mei planten: nachtlopen en venstervrijen
Nachtlopen en venstervrijen / Hurken en aanstoken / Onder het hoedje vrijen / Het meitak steken / Meiboomplantingen / Meibier en illegale meibomen / Meiboom en eer

4   Kwanselbieren: de meid losschieten
Schieten, 'groenen' en 'vreugde bedrijven' / Het losschieten van de meid / Dons-, bal- en schatgeld / Eer en status: het stelsel van de giften / 'Folien- en fielten-stucken' / Heug vieren in Vierlingsbeek

5   Kramen en kinderfeesten: met den krommen errem
     Dopen in kerk en herberg / Gezouten vondelingen / Kerkgang en moederzegen / Kraamfeesten en wederkerigheid / Het zog en geboortetaboes / Het Sint-Thomasvieren / Zeer mislijk, somtijds afschuwlijk uitgedoscht / Sinterklaasmarkten / Zingen en schooien / Paaseieren en Sint-Maartens-vuren

6   Begrafenissen in Brabant: over uitvaarten en zuipvaarten
Superstitiën omtrent de doden / De vier uitersten van de mens / Kruistekens: markering en afwering / Voortekens van de dood / Overluiden en hoornblazen / Strootjes en dodenlantaarns / Pelen / Gewijde lijken / Lijkmalen en koffietafels / Verzoening op het doodmaal

7   De dag des Heren: het zondagspak
Heilige tijden en taboes / Afschrikwekkende exempelen / Tijd voor gerichten / De kerkdienst verzitten / Catechismus en lof als pastorale strategie / Calvinistische sabbatsrust tussen zon- en zondendag / De Mechelse catechismus / Van zondagspak naar vrijetijdskleding / De vasten als katholieke heiliging van tijd

8   Kermis en carnaval: bekkesnijden en ganswerpen
Laet die boeren haer kermis houden / Het wapen van Osch / Spektakels en kwelspelen / Beren en zinnelozen / Het wulpsch Heidendom / Het moderne carnaval

9   De eer van de vogel: schuttersgilden
Wapens ter vermaak en verdediging / Religieuze broederplichten / Zijne Boere-majesteit / Klerikale schutters / Predikanten en het papegaaischieten / Politiek pragmatisme van de overheid / Bacchus-Feesten / Ontaarde broederschappen? Gekostumeerde gilden

10 Vloeken en tieren: God ziet mij
Lachen als ontheiliging / IJdel zweren en lastern / Een cultuur van het vloeken / Bedreiging van het heil / God straft meteen / Roepende zonden / Hier vloekt men niet

Register van plaatsen, personen en zaken

Illustratieverantwoording